HANGİ MESLEK DAHA GÜVENSİZMİŞ ACABA?

HANGİ MESLEK DAHA GÜVENSİZMİŞ ACABA?

M.Uysal

En güvenilen meslekler diye bir araştırma dolaşıyor sosyal medyada...

Güven meselesi başka bir şeydir. Bu araştırma hangi kriterlerle yapıldı bilmiyorum ama ben güven duygumu mesleklerle tanımlamadım hiçbir zaman.

Güven önce "İnsan" üzerinden tanımlanır, statü üzerinden değil. Babana bile güvenmeyeceksin bu devirde, şeklinde saçma bir slogan üreten dünya insanları, statü üzerinden güvensizliği zaten peşinen reddetmiştir. Bundan sonra statü üzerinden araştırma yapmanın başka amaçları olduğunu düşünürüm.

Biz mesleklere/statülere göre güven inşa etmeyiz. İnsan tekine göre güven inşa ederiz. Zira meslek/statü dediğimiz şey soyuttur ve insan tekini değil bilmediğimiz ve tanımlayamadığımız kalabalık yığınları ifade eder. Tanımadığımız yığınlara olan güvenimiz niçin başka meslek/statü ve yığınlara göre derecelendirilsin ki? Böyle bir kıyas, soran ve sorulan açısından
amaç farklılıklarını ortaya koyar sadece.

Açıkçası hiçbir mesleğe/statüye güvenmem, bazı özellikleri olan insana güvenirim. İnsana olan güvenim de hiçbir zaman Allah'a olan güvenim gibi olmaz. Hangi şeyi bulmak istemiştir araştırma veya hedefindeki meslek/statü nedir? Bunu bilirsek sanırım araştırmanın sonuçlarını daha iyi okuyabiliriz.

Sanırım siz de fark ettiniz, en önemli sonuç olarak ön plana çıkarılan şey din adamlarına olan güvensizlikti. Din adamlarına güvenmemiz gerektiğini belirten veya başka mesleklere güvenmemizi gerektiren bir vahiy de yoktur, ilke de yoktur üstelik. Güven meslekler/statüler üzerinden inşa edilmez birey üzerinden inşa edilir. Güvenilir bireylerin toplamı güvenilir toplumu oluşturur. Bazı mesleklerin/statülerin güvensiz olması gibi bir kriter olamaz. En güvenilmez zannettiğimiz mesleklerden olan bir insan gayet güvenilir olabilir. Zaten güvenilir ilan ettiğimiz zaman bir mesleği veya statüyü insanlara aldanışın anahtarını da vermiş oluruz. Toptan güven ancak toplumun bütünü için geçerlidir. Meslek/statü sahibi insanlar da bu toplumun bir parçasıdır. Ya toptan bir güven toplumundan bahsedeceksiniz yahut saçmalayacaksınız. Zira bir toplum içindeki bazı mesleklerin güvenilir olduğunu iddia etmek veya zannetmek ancak bir yalandan ibarettir. Tam tersi için de bu geçerli. Toplumdaki bazı mesleklerin güvensiz olduğunu iddia etmek de bir yalandan ibarettir. 

Bir statüye/mesleğe güven değil bireye güven söz konusudur. Bu güven de belirli şartlarda sağlanır. Acil ve geçici güvenin gerektiği yerler vardır, uzun vadeli güvenin gerektiği yerler vardır. Uzun vadeli olanlarda da bu güven yine bireyler üzerinden kurulur. Kurumsal yapıların sağlamlığı da bu kritere dahil olacaktır fakat en sağlam kurumsal yapılarda bile (Bu aslında hukuka ve işlerin standart içinde yürümesine vurgudur.) insanla muhatap olduğunuzu unutmayın. 

Güven gerektiren her durum için önce kendimi güvenilir ilan etmem gerektiğini de bilmeliyim üstelik. Muhataplarım güvenilir olsun fakat benim güvenilirliğim sorgulanmasın, derseniz herkes ancak sizin kadar güvenilir olacaktır. Bir de güvenilir olmanın en nihai olanı nedir? Tam güven sadece Allah’adır. İnsan güven skalasında sabit olmayan unsurdur. Duruma göre değişkenlik gösterebilir. Hangi durumda hangi mesleğe güveninizi belirteceksiniz? Güven için kendine kriter oluşturmamış ve en önemlisi kendisini insanlar için güvenilir bir insan olarak inşa etmemiş birey hangi şeyin daha güvenilir olduğunu nasıl tespit edecektir? 

Bu ortalıkta dolaşan, kim tarafından, hangi şartlarda, hangi hedefle, ne zaman, kiminle, nasıl yapıldığı ve hangi kriterlerle değerlendirip sonuç çıkartıldığı belli olmayan araştırmaya dayanarak tuhaf bir güvenilirlik göstergesi icat etmek ve bunun üzerine yorum yapmak boş bir çaba olmanın ötesinde bu çalışmanın hedefine varmasına destek olmak demek. 

Bizim kendi güvenilirlik ölçütlerimizi bulmamız ve bunların uygulanması için kendimizden başlayarak yakın çevremizi dönüştürmemiz gerekiyor. Güvenilirlik illa bir bütün olarak okunacaksa toplumun tamamın bu güvenirliğe ulaşabilmesi için sadece vicdanların tercihini beklemeden denetim ve yaptırımları da iyi belirlememiz gerekiyor. Diğer türlü bu araştırma (!) üzerine çene çalmak zamanımızı harcamak ve sorumluluğu başkalarının üzerine kolayca yıkmak anlamına gelir.