Kuran'ı Okumak ve Anlamak / Nasıl?

Kur'an nasıl okunmalı, anlamak için ne yapmalı, ne zaman, ne kadar okumalı, nelere dikkat etmeli? Okumazsak ne olur?  
M.Uysal

Nasıl Okunmalı?

 

-Okumaya başlamadan önce vücudunuz ve zihniniz temiz olmalı, mümkünse abdestli olunuz.

-Anladığın emir ve tavsiye cümlelerinin altını çiz, gerekirse görünür bir yere yapıştır, tek tek uygulamaya çalış.

-Kur'an'ın orijinali Arapça'dır. Sadece Türkçe anlamı ile yetinilmemelidir. Arapça'nızı da geliştirmek için daha doğrusu kolay anlamak ve ileride kolay karşılaştırma yapabilmek için önce Türkçe anlamını sonra Arapça aslını okumalıyız ve bunu ayet ayet yapmalıyız.

-Çok okumaya çalışmayın, az ama devamlı olun ve planınıza sadık kalın.

-Kur'an surelerini ilk zamanlar iniş sırasına göre okumanız Allah'ın sizi nasıl inşa etmeye başladığını görmeniz açısından da faydalı olacaktır.

-Kur'an akademik olarak da çalışılan bir kitaptır. Lakin sizin yapmanız gereken bir akademik zevk veya görev değildir. Siz hayatınızı tanzim etmek istiyorsunuz. Unutmayın.

-Not almanız güzel olur. Dikkatinizi çeken veya anladığınız yerleri kendi yorumlarınızla yazınız. Güzel bir günlük oluşabilir.

Nasıl Anlamalı?

-Aklımızı kullanarak, soru sorarak, araştırarak, acele etmeden okumalı ve anlamalıyız...

-Tevhit, şirk, ahiret, hesap konusunu işleyen ayetleri öncelikli olarak dikkate almalıyız.

-Allah’ın anlattığı gibi, o zaman yaşayanların anladığı ve bizim şimdiki zamanımızda anlaşılması gerektiği gibi…

-Bütünlüğü içinde en az 3 kez okuduktan sonra. Sure sure okumak, çalışmak ve anlamaya uğraşmak daha anlaşılır olabilir.

-Sure çalışmak nasıl olmalı? Örnek yöntem olarak şöyle yapılabilir: Bir sure yahut 5 sayfalık bir bölüm seçilir ve 15-gün yahut bir ay boyunca sürekli Arapçası
ve anlamı ve tefsirleri ile okunur. Bu kolay bir yöntemdir. Sadece bu sureye odaklandığınız için sure bütünüyle hafızanızda kalır. Üstelik bu sureden almanız gerekenleri not alırsanız daha kalıcı olur.

-Kur'an sohbetlerine haftada yahut ayda bir kez olsun düzenli olarak katılmalısınız. Güvenilir bir yer muhakkak bulacaksınız. Gittiğiniz yere bağlanmayın, başka yerleri de deneyin.

-Diyelim, “Anlayamadım” bahanesiyle okumaktan vazgeçtiniz. Bu durumda sorumluluğunuz devam edecek fakat siz sadece yüz çevirmiş olarak kalacaksınız. Bunun karşılığını da göreceksiniz Allah'tan. Şunu aklınıza getirin:

"Andolsun ki biz Kur'an'ı öğüt alsınlar diye kolaylaştırdık, öğüt alan yok mudur?" Bu ifade Kamer suresinde tam 4 kez geçer (54/17-22-32-40)

-Kur'an aynı zamanda kendi kendini açıklayan bir kitaptır, okumaya devam edin.

-Kur'an'daki ikilikleri anlamaya çalışın. Allah sever-Allah sevmez, gece-gündüz, cennet-cehennem, iyilik-kötülük, dünya-ahiret, tevhit-şirk, doğru-yalan...

Ne Zaman Okunmalı?

-Kur'an her ortamda okunabilir. Siz yine de programladığınız saatlerde evinizde veya sessiz bir ortamda bunu yapmaya çalışın.

-Az ama devamlı... Kur'an okunup tamamlanan -hatmedilen- bir kitap değildir. Bu yüzden az ama devamlı bir okuma faaliyetinin planını yapmalıyız. Bu plan kesinlikle günlük olmalı. 5 dakika, 3 ayet, 1 sayfa bile olsa günlük bir faaliyet olmalı. Ömür boyu devam etmeli.

-Kur'an'ı her yerde okuyabilirsiniz. Merak ettiğiniz bir sureye yahut ayete bakmak için ertelemeyin. Telefonunuzda muhakkak Kur'an meal programı bulunsun.

-Kur'an'sız geçen bir gününüz bile olmamalıdır. Eğer vahiysiz yaşadığınızı düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Vahiysiz ölüsünüz.

Ne İçin Okumalıyız?

-Samimiyet çok önemli. Okuduklarımızı tartışma, görüşümüzü destekleme, laf sokma veya başka amaçlar için olmamalı. Kur'an yaşamın içinde sizinle birlikte akıp giden bir kitaptır. Onu kendiniz için ve kendinize doğru okuyunuz.

-Bu kitaptan imtihan edileceğiz, sorumlu tutulacağız.

Arapça bilmeniz şart değil.  Yoksa dünyanın diğer bütün insanları sorumlu tutulmazdı.

-Ahlakımızı ve hayatımızı güzelleştirmek için...

-Sevap kazanacak mıyız? Biz okuyacağız ve anladığımız kadarını yaşayacağız sevap kısmı Allah'a aittir.

-Kur'an'ı dinimizi öğrenmek için okuduğumuzu da hatırlayın. Önce Kur'an'dan değil de babanızdan, dedenizden, hocanızdan öğrenirseniz bunlarla birlikte birçok hurafeyi de din zannetme ihtimaliniz vardır. Temel olarak Kur'an'dan dini öğrenirseniz dinden olmayanı çok daha kolay seçebilirsiniz.

Müslüman olan bir Fransız, müslüman olduktan sonra müslüman Türk işçileriyle tanışınca şunu söylüyor: Ben İslamı Kur'an'dan tanıdım ve ona teslim oldum. Eğer sizi tanısaydım müslüman olmazdım."

Nelere Dikkat Etmeli?

-Tefsir kullanımı: Okurken acele etmemeli ve gerektiği yerlerde tefsire başvurmalıyız. Tefsirin tamamını okumak yerine anlamadığımızı düşündüğümüz yerlerde tefsire müracat etmekten çekinmemeliyiz.

-Siyer okumaları… Aynı zamanda Peygamberimizin hayatını da iyi bilmeliyiz. Eş zamanlı yahut başka zamanlarda bu yönde okumalar yapmalı ve İslam tarihini de bilmeliyiz.

-Kimin mealini okuduğunuzun önemi yoktur. Zira sadece bir meal okumakla kalmayacaksınız. Telefon ve bilgisayar ortamlarında ayet karşılaştırma programları var artık.

-Öğrendiğiniz ayetleri uygun ortamlarda mutlaka yakınlarınıza da anlatmalısınız. Tartışmaya sebep olmayacak şekilde bunu yumuşak bir üslupla yapmalısınız.

-Kur'an'ı anlayamazsınız, diyenlere gülümseyerek bakacaksınız bir süre sonra, okumaya devam edin. Kur'an'ın anlaşılmayacağını söylemek Allah'a iftira etmektir, Allah'ı zalim ilan etmektir.

-Sahiden anlamakta zorlanacağınız yerler var Kur'an'da. Oralara çok takılmayın. Bırakın uzmanları o kısımlarla ilgilensinler.

-Sizi ilgilendirmeyen ayetlerin üzerinde çok fazla zaman harcamayın. (Örneğin evli değilseniz evlilikle ilgili ayetler henüz size tam olarak hitap etmiyordur.)

-Kur'an çabanız ırsi değildir. Yani çocuklarınıza ve ailenize doğuştan geçmez. Onları da buna dahil etmek için örnek olmalı ve teşvik etmelisiniz.

-Kur'an okurken sadece öğüt alın, tavsiye alın, açık emirleri ve yasakları tutun, ibret alın... Bu konuda uzman değilseniz kendi kendinize hüküm çıkarmayın. Hele hüküm çıkarıp birilerini asla itham etmeyin.

-Kur'an bir bütündür. Lakin bir bütün olarak inmemiştir. Hayatın akışı içinde ihtiyaçlara göre inmiştir. Bu yüzden dizilimi size garip gelecektir. Paragrafların kopuk bağlamları sizi zorlayacaktır. Kur'an'ın bütününü 3-4 kez okuduktan sonra bazı ayetler diğer surelerdeki ayetlerle kafanızda bütünlük oluşturmaya başlayacaktır. Telaş etmeyin. Kur'an insanların yazdığı kitaplara benzemez, üzülmeyin siz kendinizi ona sundukça o da kendini size açacaktır.

-Bazı yerlerini muhakkak anlamıyla birlikte ezberlemelisiniz. En azından namazda okumak için gereklidir. Ezber çok kolaydır, dert etmeyin.

-Unutmayın Kur'an size hitap ediyor, bazı soruları da cevaplamanız gerekiyor demek ki...

-Kur'an okumayan ve onu hayatından çıkaranları peygamberimiz ahiret günü Allah'a şikayet edecektir. Furkan 30  “Ya Rabbi! Kavmim bu Kur-an’ı terk ettiler, yüz çevirdiler!”

-Yolunuz şu: Okumaya devam edin, anlayacaksınız ve aklınızda kalacak. Her okuyuşunuzda emin olun daha yeni şeyler anlayacaksınız.

-Kur'an bilim kitabı değildir, tarih, coğrafya kitabı değildir. Sizinle birlikte yaşayan bir vahiydir.

-Hasan Basri şunları söylemiştir: “Sizden öncekiler bu Kur’an’ı Rablerinden kendilerine gönderilmiş bir mektup olarak görür, geceleri onu düşünerek üzerinde çalışır, gündüzleri de onun gereklerini yerine getirirlerdi.” (Abdullah Siracuddin, Tilavetü'I-Kur'ani'I-Mecid, Medine 1402, S. 76)

-Haydi şimdi bir seçim yapın! Doğuştan Müslüman olunmaz İslam tercih edilen bir dindir. Şimdi tercihinizi yapın ve yaptığınız tercihi öğrenmeye başlayın.

(YAZ TATİLİ KUR'AN PROJESİ  Bu yazı da ilginizi çekebilir. http://www.edebya.com/2017/05/yaz-tatili-kuran-projesi.html )